Patstelling in Tweede Kamer leidt tot hoofdelijke stemmingen

In de nu vijf maanden oude Tweede Kamer is het zestien keer voorgekomen dat bij stemmingen een uitslag “niet kon worden vastgesteld”.  Die terminologie bezigt de voorzitter als bij stemmen met handopsteken (fractiegewijs stemmen) er 75 voor- en 75 tegenstemmen zijn. In zulke gevallen kan er worden overgegaan tot hoofdelijk stemmen. In drie gevallen leidde dat opnieuw tot een patstelling (73 voor en 73 tegenstemmen). Uiteindelijk viel er bij dertien casussen toch een meerderheidsbesluit. Drie moties moeten nog in een herstemming aan de orde komen. Het maakt duidelijk dat de verhoudingen in de Tweede Kamer zomaar vaker tot patstellingen kunnen leiden. In de helft van deze gevallen stond een volledig rechts blok van PVV, VVD,  BBB, FvD, SGP en Ja21 tegenover de rest van de Kamer. Zes fracties tegen negen andere fracties resulteerde in 75 voor- en 75 tegenstemmen. Zelfs bij een verhouding van 11 tegen  4 fracties (PVV, VVD, CDA, D66) betekende het een patstelling van 75 - 75. Zestien stemmingen die resulteerden in patstelling van 75 - 75 in beeld. [caption id="attachment_350347" align="aligncenter" width="500"] Figuur 1 Verdeling fracties bij 75 - 75[/caption] Dat de kersverse coalitiepartners PVV, VVD, NSC en BBB zich in de Kamer jegens elkaar nog nergens toe verplicht voelden, zien we terug als we deze vier er even uitlichten. Waren we bij Rutte IV gewend dat de fracties van de coalitiepartners bij de meeste stemmingen elkaar steunden, lag dat nu even anders. Zonder regeerakkoord is er grotere vrijheid een eigen koers te varen. Nu er een ‘onderhandelaarsakkoord’ is zal dat ongetwijfeld wijzigen. [caption id="attachment_350349" align="aligncenter" width="150"] Figuur 2 Verdeling fracties bij 75 - 75 bij beoogde coalitiepartners[/caption] Bovenstaand schema laat helder zien dat in het huidige vierspan één buitenbeetje zit. Of, anders geformuleerd, drie bully’s die de vierde in de hoek drijven. Wil deze coalitie de volle termijn uitzitten moet men dit gedrag achterwege laten. Zestien patstellingen op 283 stemmingsuitslagen (per 15 mei 2024, 21 uur) lijkt niet veel. Toch is het,  als het met een gemiddelde van  zo’n 2 tot 3 keer per maand voorkomt, iets te vaak voor een soepele en vlotte voortgang van de processen in de Tweede Kamer. De gang van zaken bij het niet kunnen vaststellen van een stemmingsuitslag is als volgt: Als de uitslag bij stemmen met handopsteken niet kan worden vastgesteld, volgt onmiddellijk een tweede poging. Als ook dan de uitslag 75 - 75 is, volgt een hoofdelijke stemming (reglement van orde, artikel 8.26, 1.b.). Dat kan op verzoek van de indieners van een voorstel onmiddellijk of in een later stadium. Als bij de hoofdelijke stemming de stemmen staken en alle 150 Kamerleden zijn aanwezig, dan wordt het voorstel niet aangenomen. Zijn er minder dan 150 Kamerleden dan wordt de stemming uitgesteld tot een volgende vergadering. Als ook dan de stemmen staken, wordt het voorstel niet aangenomen. Zo ver is het in al deze gevallen niet gekomen. Wel zijn een vijftal voorstellen aan de prullenbak ontsnapt. Dat wil zeggen: als de indieners na de pogingen bij handopsteken meteen een hoofdelijke stemming hadden gevraagd, zouden die vijf voorstellen als ‘verworpen’ worden verklaard. In onderstaand schema de uitslagen van zestien voorstellen, die in eerste instantie bleven steken op een 75 - 75 uitslag (bij handopsteken). Wat als er onmiddellijk tot een hoofdelijke stemming was overgegaan? Dat vergelijken we met de uiteindelijke uitslagen, die deels met hoofdelijke stemmingen en deels door stemmen bij handopsteken tot stand kwamen. Twee voorstellen zouden een uitslag van 73- 73 krijgen en dus later opnieuw in stemming moeten worden gebracht. Vijf voorstellen zouden verworpen zijn verklaard. [caption id="attachment_350351" align="aligncenter" width="370"] Figuur 3 Fictieve hoofdelijke stemming + uiteindelijke stemming[/caption] Bij hoofdelijke stemmingen luistert het nauw hoeveel leden van elke partij aanwezig zijn. De motie van Ulysse Ellian (VVD) die voorstelde dat het magazine ‘De Vrije Zielen’ niet langer wordt toegestaan in penitentiaire inrichtingen, justitiële jeugdinrichtingen en forensisch psychiatrische klinieken, zou bij eerste stemming (12 maart) met een stem verschil verworpen zijn als het tot hoofdelijke stemming was gekomen. De heer Ellian koos er echter voor de motie aan te houden. Zo ook een week later. Op 2 april kwam het dan eindelijk tot de hoofdelijke stemming. Er waren 136 Kamerleden bij aanwezig. De motie werd met  69 voor en 67 tegenstemmen aangenomen. Een motie van Pieter Grinwis (Christenunie), over voorbereidingen voor een nationaal natuurherstelplan, zou bij hoofdelijke stemming op 2 april met 67 tegen 70 stemmen zijn verworpen. Een week later werd er echter ‘gewoon’ met handopsteken gestemd en werd de motie met 102 tegen 48 stemmen aan genomen. Van 75 - 75 bij eerste stemming, via 67 -70 bij (fictieve) hoofdelijke stemming, naar 102 – 48 is knap lobbywerk van de heer Grinwis. Bij hoofdelijke stemming is het natuurlijk van belang het hoofd er bij te houden. Zie wat er gebeurde bij de motie van Jimmy Dijk (SP) en Senna Maatoug (GL-PvdA) over “in EU-verband een kopgroep vormen voor het invoeren van een EU-exitbelasting voor high-net-worth individuals en een nationaal voorstel voor een exitbelasting uitwerken”. Bij eerste stemming op 9 april (met handopsteken) werd het dus 75 - 75. Zou er dan meteen tot hoofdelijke stemming zijn overgegaan, dan was de motie verworpen met 74 tegen 75 stemmen. Blijkbaar was er op dat moment iemand van de voorstanders niet aanwezig bij de stemming. Maar op 23 april kwam het alsnog tot een hoofdelijke stemming: met 72 stemmen voor en 71 stemmen tegen werd de motie aangenomen. Wat bleek? De heer Tuinman (BBB) had een verkeerde stem uitgebracht, want hij had tegen willen stemmen. Zou de heer Tuinman wel ‘tegen’ hebben geroepen, dan zouden de stemmen dus staken. Volgens de spelregels van de Tweede Kamer zou er dan nog een hoofdelijke stemming moeten volgen. Als de stemmen dan weer staken, zou de motie alsnog worden verworpen. De patstellingen en hoofdelijke stemmingen kosten de Tweede Kamer veel extra tijd. Misschien is dat voorbij als een nieuw kabinet over een maand echt aan de slag gaat. PVV, VVD, NSC en BBB  hebben immers een ruim voldoende meerderheid en hun fracties in de Tweede Kamer zullen ongetwijfeld eensgezind loyaal zijn.

Door: Foto: Schermafbeelding Debat gemist Tweede Kamer stemmingen 16 april 2024

Closing Time | Perfect Strangers

Naar verluidt kon gitarist Ritchie Blackmore een gigantische eikel zijn om mee te werken. Dit is dan ook een van zijn laatste concerten met Deep Purple, een maand voordat hij er definitief de brui aan gaf bij deze band.

Zanger Ian Gillan zit er op 48-jarige leeftijd lekker in en heeft het duidelijk naar z’n zin.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Schermafbeelding Youtube video Sabine Hossenfelder

Wantrouwen in de wetenschap

COLUMN - De Duitse natuurkundige Sabine Hossenfelder is een van mijn favoriete YouTubers. Tot een aantal jaar geleden werkte ze nog in Amerika aan een carrière in de wetenschap, maar ze werd steeds kritischer op het wetenschappelijk bedrijf – de druk om hippe projecten in te dienen en voorspelbare artikelen te schrijven over onderwerpen die nu eenmaal momenteel goed liggen bij de reviewers, en het gebrek aan wetenschappelijke vooruitgang dat van dit alles het gevolg is.

Sindsdien maakt ze, terug in Duitsland, vrijwel dagelijks filmpjes, voor een groot en nog steeds groeiend publiek. Ze is een nieuwe carrière begonnen als wetenschapcommunicator, waarbij ze niet alleen op een heel heldere manier nieuwe wetenschappelijke inzichten uitlegt, niet alleen uit haar eigen vak, maar ook uit andere wetenschappen.

Kritisch denken

Soms behandelt ze ook algemene onderwerpen die het hele wetenschapsbedrijf aangaan. Zoals de afgelopen week het geloof in complotten – zoals dat de aarde plat zou zijn en duistere machten ons alleen maar proberen wijs te maken dat ze bolvormig is.

Hossenfelder legt goed uit waarom ze denkt dat er een probleem zit, ook bij een op het eerste oog betrekkelijk onschuldig waanidee als dit: om een en ander te handhaven moet je denken dat meteorologische diensten, luchtvaartindustrieën en alle overheden samenzweren om ons van belangrijke informatie te onthouden. Ze legt ook uit wat de oplossing is: betere voorlichting over wetenschap, meer, meer, meer communicatie.

Foto: Klaus Fürst (cc)

Uiterst rechts in Europa: verdeeld maar springlevend

ANALYSE - De PVV is niet de enige uiterst rechtse partij die op een verkiezings­overwinning lijkt af te stevenen. In heel Europa winnen partijen met vergelijkbare ideologieën terrein. Opiniepeilingen geven aan dat ze bij de aanstaande Europese verkiezingen in juni 2024 mogelijk een kwart van de zetels kunnen behalen. Maar hoewel Geert Wilders zoete broodjes bakt met Marine Le Pen kunnen we uiterst rechts in Europa niet over dezelfde kam scheren. Zo zorgt de Russische inval in Oekraïne voor onenigheid binnen de uiterst rechtse familie. Een analyse van dr. Léonie de Jonge, eerder verschenen in De Hofvijver (uitgave van het Montesquieu Instituut).

Heel Europa lijkt de afgelopen decennia getuige te zijn geweest van een verrechtsing. In veel landen boekten uiterst rechtse partijen verkiezingsoverwinningen. Met de Europese Parlementsverkiezingen in het vooruitzicht lijkt deze trend zich voort te zetten. Ook in Zweden, Portugal en Spanje, landen die lang ‘immuun’ leken voor deze stroming.

Overal in Europa duiken partijen en bewegingen op die zich fel verzetten tegen immigratie, de bestuurlijke ‘elite’ en de Europese Unie. Maar naast de vele gelijkenissen zijn er tussen de 27 lidstaten ook belangrijke verschillen.

Radicaal- en extreemrechts

Over het algemeen hanteren politicologen ‘uiterst rechts’ – in het Engels: the far right – voor partijen, bewegingen en individuen die aan de rechterflank van het politieke spectrum opereren. Die term verwijst naar ideeën die sociale ongelijkheid als ‘natuurlijk’ of zelfs wenselijk beschouwen en niet liberaal-democratisch zijn.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Wat doet de overheid met je belastinggeld?

Ons geld ontcijferd

Het is vandaag Verantwoordingsdag, ook wel ‘Gehaktdag’ genoemd. De Algemene Rekenkamer publiceert een reeks rapporten die laten zien wat de overheid het afgelopen jaar met ons belastinggeld heeft gedaan. De Rekenkamer trekt ook conclusies over het gevoerde beleid en komt met aanbevelingen die in de Tweede Kamer worden besproken. Dit jaar constateert de Rekenkamer dat er weinig inzicht is op de resultaten die het demissionaire kabinet heeft bereikt. ‘Als voorbeelden van terreinen waar niet duidelijk is of het beleid resultaat heeft gehad, noemt de Rekenkamer het terugdringen van de drugssmokkel en het beschermen van de kwaliteit van de bodem. En de onderzoekers weten ook niet of het geld dat is uitgetrokken voor gelijke kansen in het mbo voldoende oplevert. Volgens de Rekenkamer zijn de doelen niet duidelijk.’

Foto: Johannes Plenio, via Pexels.

Wat Bregman heeft weggelaten

RECENSIE - Na De meeste mensen deugen, ligt nu Morele ambitie in de schappen, het boek waarin Bregman je vertelt dat je dan waarschijnlijk wel deugt, maar dat je morele ambitie zeer waarschijnlijk ondermaats is. En dat je flinke morele ambitie nodig hebt om verschil te maken in de wereld. Deugen alleen is niet langer voldoende.

Morele ambitie

Ik heb het gelezen. Het boek zit vol met mooie verhalen over mensen die keihard hun best doen en deden om goed te doen in de wereld, mensen met echte ‘morele ambitie’. Tussen deze voorbeelden door deelt Bregman cijfers en analyses over hoe verandering wel en niet teweeg wordt gebracht. Hij wil inspireren en activeren. Zijn voornaamste boodschap: we hebben heel veel moreel ambitieuze mensen nodig, mensen zoals jij en ik, die zich inzetten om de grootste problemen van onze tijd op te lossen. Mensen die de handen uit de mouwen steken. En dat kan op allerlei verschillende manieren, we hebben bijvoorbeeld ook (introverte) dossiervreters nodig.

Goed nieuws is dat je helemaal niet moreel ambitieus geboren hoeft te worden; je kunt ook gewoon door iemand anders worden geïnspireerd of ‘besmet’. Je wordt in ieder geval door Bregman aangesproken om toch eens wat ambitieuzer te worden en om zo veel mogelijk bij te dragen aan het oplossen van de grote problemen in de wereld. En nogmaals, een beetje deugen is niet genoeg. Het is ook zaak om je carrière met morele ambitie vorm te geven en om te kiezen voor de acties die zo veel mogelijk bijdragen. Want niet alles is even effectief. Daarom moet je soms tactische of strategische keuzes maken.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du jour | Haat

QUOTE - Mieke van Stigt is een fantastische columnist waarvan ik me er vaker over heb verbaasd dat ze niet voor een grote krant schrijft. Maar Sociale Vraagstukken is natuurlijk ook een mooi podium. In haar laatste column Laten we ons regeren door haat? laat ze haar licht schijnen over de verrechtsing van Nederland:

Het is dus niet zozeer dat rechts een goéd verhaal heeft. Ze heeft vooral de beste organisatie en samenwerking: politiek en justitieel, maar ook steun van de grote bedrijven, in de media én op de socials, waar de haters klaarzitten om elk links geluid te bestoken. Ook hier met vergaande gevolgen, zoals het vertrek van oud-minister Sigrid Kaag vanwege bedreigingen naar haar gezin.

Het verhaal van rechts is ook het meest concreet: je afzetten tegen een relatief machteloze groep is veilig en levert saamhorigheid op met de eigen groep, terwijl het bedreigend kan voelen om je te verzetten tegen je groep: jij kunt immers het volgende doelwit zijn.

Closing Time | The Whistler

Gevraagd naar de keuze voor de dwarsfluit als begeleidend instrument, antwoordde zanger Ian Anderson dat hij iets zocht om Jethro Tull te onderscheiden van alle andere bands in de late jaren zestig.

En de fluit leek ‘m redelijk makkelijk te leren. Zodoende werd hij ’the whistler’.

Closing Time | Mister Garvey

Reaggaeband Burning Spear bracht meer dan één ode uit aan de Jamaïcaanse politieke activist Marcus Garvey (1887 – 1940).

Garvey was een pan-Afrikanist, die heel Afrika verenigd zag onder één enkele partij. Hij was ook voorstander van zwart separatisme.

Closing Time | Mutter

Ja, dat is wel even andere kost dan André Hazes met z’n vlieger.

Auf meiner Stirn ein Muttermal
Entferne es mit Messers Kuss
Auch wenn ich verbluten muss

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat dit episch aandoende lied Rammsteins antwoord is op Metallica’s Unforgiven, maar mogelijk ligt dat aan mij.

Volgende