Toetsen aan de Grondwet, toch maar niet

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers, dit kunnen stukjes zijn die we (uiteraard met toestemming) overnemen van andere weblogs, of die via onze mail binnenkomen. Hieronder een stuk van Huub Bellemakers. Het verscheen eerder op zijn eigen weblog.

Eerste Kamer (Foto: Flickr/linkselente)

De afgelopen dagen werd in de Eerste Kamer het voorstel behandeld dat toetsing van wetten aan de Grondwet mogelijk maakt. Een goed plan. Waar in 2004 nog een ruime Tweede Kamermeerderheid vóór het plan was, doet de Eerste Kamer nu moeilijk. Zo ook de regering. Jammer, maar de stemming komt nog!

Een uitvoerig debat (.doc-alert, vanaf p.27) in de Eerste Kamer. Zoals het hoort met eerbiedwaardige fatsoenlijke argumenten van bedaagde senatoren. Ook aan het woord: Femke Halsema als indienster en Minister Ter Horst. De tegenargumenten uit de Senaat kwamen vooral van het CDA, maar ook de PvdA sputterde tegen.

De tegenargumenten gingen vooral in op de mogelijke politisering van de rechterlijk macht, zoals we uit de VS kennen, en op het ondergraven van de macht van het parlement. Het eerste argument, daar valt er nog wel wat voor te zeggen, maar er is geen enkele reden om aan te namen dat rechters dan meer politiek zouden bedrijven dan nu het geval is. Het tweede argument is gewoon behoudzucht. De Eerste Kamer is bang nog meer invloed te verkiezen. Banenbehoud is nu ergens anders nodig.

Vreemder was dat het kabinet nu ook tegen adviseerde. Ter Horst noemde drie pro-argumenten, drie contra-argumenten en zei uiteindelijk dat de ministerraad op mysterieuze wijze een ‘nee’ adviseerde. Anders dan het de Tweede Kamer adviseerde in 2004. In tegenstelling tot wat Egbert Schuurman (CU) zei, mag het kabinet natuurlijk veranderen van positie, dat is geen probleem. Maar dan wel met goede argumenten voor een ander besluit.

Het is ten principale een fout in de Grondwet dat er niet getoetst mag worden aan de Grondwet. Een derde tegenargument, dat er allerlei internationale verdragen liggen waar wel op getoetst kan worden en dat deze wijziging dus overbodig zou zijn, maakt dan al niet meer uit. Op 2 december moet er gestemd worden. Het is te hopen dat de Eerste Kamer zich niets gelegen laat liggen aan de regering en vóór deze Grondwetswijziging stemt. Een mooi Sinterklaascadeautje voor onze democratie. Tot de volgende termijn althans.

Reacties (8)

#1 Arjan

Huh, ’ten principale een fout’? Dat kan best, maar dan zou ik daar wel graag ook een onderbouwing voor zien. Die mis ik namelijk…

  • Volgende discussie
#2 ReinoutS

Tot de volgende termijn ja, want dan moet tweederde van de Kamer er nog mee akkoord gaan!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Teun

Hoezo politisering van de rechtelijke macht? Volgens mij is het enige ‘gevaar’ juridisering van de uitvoerende en (amendementen van de) controlerende macht. Dat lijkt me geen slecht idee met alle proefballonnetjes en juridische trucs die er uitgehaald worden met bv de OV-chipkaart en verboden op Godslastering.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jay

@1 of het “ten principale een fout” is weet ik niet, maar dat de situatie onwenselijk is, daar ben ik het wel mee eens. Ik vind het bijzonder vreemd dat toetsing aan de Grondwet alleen door het parlement kan worden gedaan, een orgaan dat per definitie een politieke agenda heeft en dus ook bijna per definitie niet objectief zal kunnen toetsen.

Aangezien de rechterlijke macht in principe onpartijdig is ligt het voor de hand om hier de bevoegdheid voor toetsing te leggen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 pedro

Voor toetsing aan de Grondwet hebben we toch de Raad van State al?

Een van de taken van de RvS:”het uitbrengen van adviezen over voorgestelde wetten en algemene maatregelen van bestuur (AMvB). De Raad van State kijkt hierbij vooral naar kwaliteit en uitvoerbaarheid van wetten en of de voorstellen wel in overeenstemming zijn met de grondwet, andere wetten en verdragen”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Paul

Pedro, als huiswerk mag je een werkstuk maken waarin je het verschil tussen ‘adviseren over’ en ’toetsen aan’ uiteenzet. Tip: gebruik een woordenboek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Jay

@6 nou nou, je hebt wel gelijk maar zo snedig hoefde het nou ook weer niet lijkt me :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 pedro

@6: hihi. Je hebt gelijk: adviezen kun je gewoon naast je neerleggen en doen alsof ze niet bestaan. Ik heb me hier verder niet in verdiept, maar wordt het nu de bedoeling, dat de conclusies van een toetsing in de TK altijd opgevolgd moeten worden?

En of de RvS in staat is (en haar taak zo opvat), om te beoordelen of wetten of voorstellen in overeenstemming met de grondwet, andere wetten en verdragen zijn, zonder die wetten of voorstellen daar aan te toetsen, weet ik ook niet.

  • Vorige discussie