Wantrouwen tegen politieke elite is terecht

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Ditmaal voor Jan Marijnissen, Fractievoorzitter SP. Dit artikel stond woensdag in de Volkskrant, waar de opinie al de nodige reacties opriep.

Het ivoren torentje? (Foto: Flickr/dimormar)

Dit is geen ?beeld? dat is ontstaan omdat een stel politieke oproerkraaiers de mensen manipuleert. Het is een werkelijkheid die mensen ervaren. Een van de eerste beslissingen van het huidige kabinet was geen onderzoek toe te staan naar de steun aan de desastreuze Irakoorlog. Hoewel alom wordt erkend dat die is gebaseerd op leugens en vervalst bewijsmateriaal, wil een meerderheid beslissingen niet tegen het licht houden. De stabiliteit in de regering en de relatie met onze liegende en bedriegende bondgenoot Amerika worden belangrijker geacht dan de verantwoordingsplicht.

Populistisch
De tweede grote beslissing van het kabinet was het blokkeren van een tweede referendum over het nieuwe Europees verdrag. In het eerste referendum is immers ?verkeerd? gekozen en dat mag niet herhaald worden. Een keiharde motie van wantrouwen richting bevolking.

Dit kabinet moest ook invulling geven aan een belofte die jarenlang aan de basis lag van het beleid: na het zuur komt het zoet. Bij economische tegenwind moeten we ?de broekriem aanhalen?, als de voorspoed terugkeert worden we beloond. De zoveelste belofte die ? getuige de nieuwste koopkrachtcijfers van het CPB ? gebroken is. De economie groeit, maar de koopkracht daalt. Behalve dan voor de besturende elite in politiek en bedrijfsleven.

Ook nu horen we een pleidooi tot loonmatiging uit de monden van ?topbestuurders? die vorig jaar gemiddeld 23 procent méér kregen, volop gesteund door politici die ook uitermate goed voor zichzelf zorgen. Zo krijgen de bewindslieden ? deels op termijn ? een salarisstijging van 30 procent toegestopt. Maar dat schijn je los van elkaar te moeten zien, anders ben je populistisch bezig.

Je kunt deze zaken echter niet los van elkaar zien. Net zomin als je in de ontstane vertrouwenscrisis verschillende overheden uit elkaar kunt houden. Als in Utrecht een burgemeestersreferendum wordt gehouden, kan de keuze niet zijn: een PvdA-burgemeester of een PvdA-burgemeester. Dat tast de geloofwaardigheid van ?de politiek? aan.

Net als de vertoning rond de onterecht gesloten spitsstrook op de A1. Wat kan het je schelen of de schuld ligt bij het ministerie, bij een rijksdienst of bij de Raad van State? Daar sta je met je dure benzine het milieu te vervuilen, terwijl op de radio minister Eurlings de kilometerheffing aankondigt. Of je hoort minister Cramer die een loflied zingt op Al Gore ? om later aan te kondigen dat ze akkoord gaat met vijf nieuwe kolencentrales.

Kraters
De vertrouwenscrisis ontstond niet onder leiding van Balkenende. Ook de paarse kabinetten braken belofte na belofte, vooral over de vele privatiseringen en liberaliseringen en de zegeningen die zouden volgen. Overal zou marktwerking verbeteringen brengen: op de energiemarkt, in het openbaar vervoer, bij de reïntegratie naar de arbeidsmarkt, bij de woningcorporaties, in het onderwijs, in de zorg.

Intussen is de energierekening fors gestegen en de dienstverlening verminderd, sluiten lijnen van concurrerende busbedrijven niet op elkaar aan en helpt de reïntegratiebranche alleen zichzelf aan inkomen. Veel scholen werden anonieme leerfabrieken, door de fusiedrift verdwijnen kleinere ziekenhuizen en er worden amper nog betaalbare woningen gebouwd. Het enige dat aanzienlijk verbeterde, is de beloning van de bestuurders.

Het wantrouwen is logisch en nog steeds terecht: beloften worden aan de lopende band gebroken. We zouden twee jaar naar Uruzgan gaan om op te bouwen. Inmiddels is de missie verlengd en straks is de eindbalans dat we voor ongeveer 1,75 miljard euro meer kraters dan putten hebben geslagen.

In de thuiszorg zou meer marktwerking ook uitkomst bieden. De afgelopen maanden verloren duizenden thuiszorgwerkers hun vaste aanstelling, ze mochten alleen blijven onder slechtere arbeidsvoorwaarden: 9 euro per uur en amper sociale zekerheid. Duizenden ouderen verloren hun vaste hulp of krijgen veel minder of geen hulp meer. Inmiddels zijn thuiszorginstellingen in Oost-Europa op zoek naar nóg goedkoper personeel.

Polen
Met het openstellen van de grenzen werd door het kabinet overigens de verwachting uitgesproken dat in het eerste jaar ongeveer tienduizend Poolse werkzoekenden naar ons land zouden komen. Het werden er dat jaar meer dan honderdduizend en inmiddels zijn er ongeveer tweehonderdduizend. Velen verblijven hier onder slechte omstandigheden. Klagen durven ze niet ? voor hen tien anderen. In de regio Haaglanden zegt vrijwel elke kleine aannemer last te ondervinden van oneerlijke concurrentie door Poolse collega?s die vaak onder het minimumloon werken. Onderwijl is in Polen zelf een gigantisch personeelstekort ontstaan in de zorg en de bouw, met ernstige gevolgen voor de leefbaarheid daar. Een Kamermeerderheid horen we vrijwel alleen over de voordelen.

Bouwvakkers (Foto: Flickr/antiguadailyphoto.com)

Als het kabinet en een Kamermeerderheid slechts het halve verhaal vertellen, is wantrouwen onvermijdelijk. Als minister Donner zijn zoveelste pleidooi houdt om mensen langer te laten werken, tot ver na hun 65ste, doet hij dat niet omdat hij het goed voor heeft met ouderen. En de kruistocht die hij met werkgeversvoorman Wientjes voert tegen de ontslagbescherming is net zo min ingegeven door nobele motieven jegens gewone werknemers. Elk voorstel op deze terreinen wordt terecht ontvangen met het grootst mogelijke wantrouwen, net als nieuwe voorstellen om de grenzen te openen voor werkers uit Bulgarije en Roemenië.

Ook de filebelasting ? die files niet wegneemt, maar wel miljarden kost ? zal bijdragen aan meer wantrouwen en cynisme. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, ook in de politiek. Het zal lang duren voor het vertrouwen is herwonnen dat de laatste 20 jaar is misbruikt en opgesoupeerd. En dat kan niet door op te roepen toch vooral wél vertrouwen te hebben, of door nóg meer beloften te doen. Ook niet door uitdagers van de elite weg te zetten als ?populisten die het onbehagen voeden?. Het kan alleen door het vertrouwen te verdienen, in de werkelijkheid van alledag voor iedereen.

Bescheiden
En dat begint met het wegnemen van het georganiseerde, geïnstitutionaliseerde wantrouwen dat overal werkers in de publieke sector teistert. Schrap de Diagnose Behandel Combinaties waarmee zorgwerkers elke handeling moeten verantwoorden. Laat agenten geen twaalf formulieren invullen na een eenvoudige aanhouding. Ontmantel de laag van controlerende managers in het onderwijs. Wees voor de mensen die het werk namens de gemeenschap verrichten een bondgenoot, geen blok aan het been.

Beloon hen fatsoenlijk en wees zelf bescheiden: vraag niet per maand wat een thuiszorgwerker per jaar verdient. Wees ook bescheiden als het gaat om beleid, wetten en regels. Luister naar de frontsoldaten die het werk moeten doen.
Herstel van vertrouwen is ondenkbaar wanneer misleiding niet plaats maakt voor openheid en eerlijkheid over mogelijkheden en onmogelijkheden, offers die gebracht moeten worden en wel of niet behaalde doelen. Niemand verwacht wonderen.

Iedereen snapt dat vervelende maatregelen soms onvermijdelijk zijn, dat niet alle verworvenheden eeuwig houdbaar zijn en dat de schatkist een bodem heeft. Het enige wat mensen verwachten, is dat bestuurders hen open en eerlijk benaderen, uitgaande van ons gezamenlijke beschavingsbegrip.

Op dit artikel berust copyright. Het is niet toegestaan dit artikel -volgens onze CC-licentie- over te nemen.

Reacties (14)

#1 KnapZak

De schatkist heeft geen bodem; WIJ hebben een bodem.

Op dit moment betalen we nog zonder morren mee, ik noem o.a.:

1.75 miljard op dubieuze wijze “opbouwen” in Afghanistan.
2,6 miljard euro voor extern personeel en advies
1 miljard voor een niet werkende chipkaart.
2 miljard/jaar voor nutteloze reintegratie pogingen.
Honderden miljoenen voor mislukte ICT projecten.
Vele miljoenen voor ridicule kletscampagnes over “200.000 professionals” tegen “het terrorisme”, in kranten op radio en op TV. Dit wordt gecoordineerd door een bestuurder die weg moest bij het UWV nadat ie daar voor miljoenen de verdieping van de directie had laten verfraaien met marmer en gouden kranen, en daar zijn minister over had voorgelogen.

Etc. etc. etc.

We betalen wel, maar mijn motivatie is dalende. En het vertrouwen is inderdaad weg. Sterker nog, het wantrouwen is dusdanig aanwezig dat ik overweeg libertariër te worden, en met een dubbelloops geweer op mijn veranda te gaan zitten achter een bord “Tresspassers will be shot”. En dit gaat dan ook gelden voor overheidsdienaren.

Belachelijk woord trouwens. “Overheidsdienaren” zijn we dat niet allemaal?

  • Volgende discussie
#2 KnapZak
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 KnapZak

Check ook die stupide google ad.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Arjan
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 bougeluk

volgens mij heeft Jan op heleboel punten gelijk. Wat nog het erger maakt, is dat de politici bijna alleen met `structuur-oplossing’ komen. Jeugdloket, werkgeversloket, centrum voor J&G. er wordt geen ene loket gesloten maar alleen er meer geopend en alle die loketten zijn bezig om met elkaar overleggen!!!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Inwoner van Nederland

Na dit stuk te hebben gelezen en op internet het programma Tegenlicht van maart (verkoop van een oorlog) te hebben gezien, en ook nog in het achterhoofd hebbende dat Balkenende een hoge positie kan verwerven binnen de E.U. kan ik alleen maar zeggen dat Balkenende niet eens een positie verdient als putjesschepper. Mijn bloed kookt na de uitzending te hebben gezien, wat een leugens zijn ons verteld. Vertrouwen in de politiek? Hoe kan dat nog met de wetenschap die we hebben vandaag de dag?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Arnoud

@ 1: interessant dat je de 2 miljard voor reïntegratie van werklozen noemt. Is je voorstel om niet langer of minder geld te investeren in mensen met een uitkering? Dat is in elk geval niet wat de SP-fractie in het debat over reïntegratie naar voren heeft gebracht. Zij wilden dat de overheid dat geld gewoon bleef uitgeven, maar dan alles in eigen beheer. Dezelfde overheid waar jij nu zo op afgeeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Martijn ter Haar

Heel fijn voor meneer Marijnissen dat hij zijn verkiezingsprogramma uit zijn hoofd nog een keer kan reproduceren. Het punt van de slecht geïnformeerde burger die wel overal een mening over heeft dat hij belooft ter sprake te brengen schittert echter door afwezigheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 KnapZak

Ik heb geen bezwaar tegen het uitgeven van geld voor reintegratie. Ik heb het over het over de balk smijten van 2 miljard euro zonder resultaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Mark

Marijnissen weet anders precies de pijnpunten aan te wijzen

– Irak
– referenda
– zorg
– files

Hij vliegt wat betreft de Polen wel uit de bocht. Veel bedrijven profiteren immers van de goedkope werkkrachten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Kristov

De burger krijgt het bestuur, de politici en de commentatoren die het verdient!

Neemt niet weg dat als ik me niet vergis we er de laatste decennia flink op vooruit zijn gegaan. We hebben zelfs een partij die het voor dieren opneemt(!), we jammeren over fileleed en mekkeren over vliegbelasting. Staat tegenover dat er klappen vallen in de sociale hoek, zorg uitkeringen enz. en er nog zeer veel onrechtvaardigheid en misstanden bestaan, hier en elders. Dé vraag is dan ook of de juiste prioriteiten worden gelegd.

Bestuurders en politieke partijen zijn nooit te vertrouwen, het zijn net mensen, en is het hele kiessysteem op wantrouwen gebaseerd (waar kennen we dat nog meer van?): daarom mogen we om de 4 jaar stemmen.

Wat de kloof tussen mij en de politiek groot maakt is de humbug waar men zich mee bezighoudt en het feit dat er geen grote politieke keuzes gemaakt worden. Men past op een winkeltje en dat is het. Stelletje in zichzelf gekeerde kruideniers, die de waan van de media volgen in hun keuzes. Vreselijk. Men draait discussies om; wel of niet privatiseren zou NOOIT een principieel startpunt van een discussie kunnen zijn. Het is een middel, geen doel.

Het startpunt moet zijn: we gaan een probleem aanpakken. Daar kan privatisering bijhoren. Of niet. Ik zie te weinig ballen in de politiek.

Volgens mij liggen er grote problemen aan te pakken: hoe behouden we kennis , hoe geven we Europa vorm (noodzaak om eenduidiger naar buiten te treden tegenover andere blokken dus zelf ook een blok vormen om niet aan enige leiband te hoeven lopen in een wereld die steeds kleiner dus internationaler wordt en dus vaker om bemoeienis vraagt/zich met ons bemoeit), hoe gaan we onze toekomstige energievoorziening vormgeven, hoe houden we een minimum aan solidariteit en zorg overeind -ook al moeten we concurreren met landen waar dat geen norm is.

Ik kan zo wel wat geld vinden waar vermindering van overheidsbemoeienis wel een positieve rol kan spelen: 9 miljard euro hypotheekrente aftrek waarvan het gros naar zeer vermogenden gaat. Afschaffen!

Op z’n Zweeds: geen aftrek, en tevens de loonbelasting naar beneden; hou je als burger geld over. Het zal de huizenprijzen wat doen zakken en het bouwen van goedkopere woningen stimuleren.

Banken, notarissen, aannemers, makelaars en bouwlui zullen wat minder gaan verdienen -dat is een ramp- maar de staat zal een stuk rijker zijn en daarmee haar burgers ook. We stoppen met de belachelijke subsidies voor de boeren, dwz voor toekomstige boeren en we stoppen met de wurggreep van uitsluiting van derde wereldlanden en staken het dumpen van ons gesubsidieerd vreten in die landen. Kunnen zij hun voedsel aan ons verkopen een fatsoenlijke agrarische sector opbouwen en hoeven wij geen ontwikkelingsgeld meer te betalen. Het vergroot daar de kans op rust en stabiliteit en leidt ertoe dat we van een bedelaar een handelspartner maken.

Jan, je roert goede zaken aan. Nu nog zorgen dat je ook wat kan verbeteren. Desnoods water bij de wijn, da’s altijd beter dan alleen maar toekijken hoe bepaalde zaken in de soep kunnen lopen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Micha

Was vanochtend wat laat op het werk. Dit omdat de a4 op plaatsen nog steeds maar 2 strookjes asfalt naast elkaar beschikbaar zijn. Beetje irritant als je dan leest:

“Ook de filebelasting ? die files niet wegneemt, maar wel miljarden kost ? zal bijdragen aan meer wantrouwen en cynisme”

De SP zal inderdaad wel weten waarom dit de files niet wegneemt. Stem gewoon tegen;-)

Gelukkig dat de A7 inmiddels beter doorstroomt met de spitsstrook waardoor het zelfs op de A10 rustiger is geworden. Kom maar op met die tweede coentunnel.

Was het overingens niet de SP die zich nog eens heel druk heeft gemaakt over een sexadvertentie langs de A4?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Choco

@KnapZak

Ik hoorde laatst dat er lieden van de 1e kamer klagen dat er zo weinig wetten worden gemaakt. Even los van het feit dat door de Europese wetten-machine dit een logisch gevolg is, was het niet dat we juist minder bureaucratie en wetten willen? Het doet vooral denken aan een zichzelf in stand houdende log apparaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 KnapZak

Ook maatregelen voor minder wetten, eenvoudigere wetten of minder bureaucratische wetten, moeten langs de 1e Kamer.

  • Vorige discussie